ZBOROWSKIE

Organy

Opublikowano: piątek, 14 września 2012 19:37

Nasza organistka – pani Renata Pietrucha i proboszcz naszej parafii dziekan Jan Grochla, udzielili mi informacji na temat instrumentu organowego znajdującego się w naszym kościele – Parafia pod wezwaniem Św. Krzyża w Zborowskiem. Krótki opis zebranego materiału przedstawiam poniżej.

Witold Segeth

Renata Pietrucha - Foto SEGETH-NET

Na kontuarze instrumentu znajduje się tabliczka - Berschdorf Neisse – stąd wniosek że właśnie ta firma wybudowała nasz instrument. Właścicielem firmy był Paul Berschdorf z Nysy (ur. 1859, zm. 1933). W okresie pierwszego trzydziestolecia dwudziestego wieku, jego firma wyposażyła w instrumenty organowe bardzo wiele kościołów w naszym regionie.
Z przekazów ustnych w naszej parafii zachowała się informacja, iż instrument został zbudowany w firmie i tam dokonano jego odbioru. Następnie instrument rozebrano i ponownie zmontowano w naszym kościele. Nie ma pewności czy zagrał na poświęceniu kościoła, ale wiadomo że już był w użyciu pod koniec 1923 roku.
Przez wiele lat organistkami były siostry zakonne z naszego klasztoru. Obecnie naszą organistką jest pani Renata Pietrucha, której przy dużych uroczystościach kościelnych i nie tylko, oprawę muzyczną pomaga wzbogacać młodzież ze szkół muzycznych w osobach: Klaudia Mizera, Julia Kosytorz i Jakub Mizera. Organy jak każde urządzenie które jest regularnie eksploatowane, wymaga okresowych przeglądów, konserwacji i generalnych napraw. Ostatni taki generalny remont odbył się w 2007 roku, a wykonała go firma organmistrzowska pana Henryka Hobera z Olesna.

Opis instrumentu:
Jest to instrument 13-to głosowy, składający się z dwóch 56-cio dźwiękowych manuałów i 30-dziesto dźwiękowego manuału pedałowego.

Głosy pierwszego manuału:

1. Mixtur 3-4 fach - mikstura - mieszanina
2. Octave 4’ - oktawa
3. Flöte 8’ - flet
4. Principal 8’ - główny głos organowy – piszczałki z prospektu
5. Quintafön 16’ - ton kwintowy

Głosy drugiego manuału:

1. Schalmey 8’ - szalony - czerwona piszczałka
2. Gedeckt 8’ - flet kryty
3. Aeoline 8’ - cichy flet
4. Gemshorn 4’ - kozi róg
5. Sifflöte 2’ - gwizdek

Głosy manuału pedałowego:

1. Flautbass - flet bas
2. Principalbass - główny bas
3. Subbass - podstawowy głos pedałowy w organach

Instrument posiada dwie stałe kombinacje:

1. T - Tutti - wszystko
2. MF - Mezzo Forte - średnio głośno

Połączenia:

1. Manual koppel II/I - połączenie drugiego manuału na pierwszy
2. Oberoct koppel II/I - połączenie oktawy wyżej drugiego manuału na pierwszy
3. Unteroct koppel II/I - połączenie oktawy niżej drugiego manuału na pierwszy
4. Pedal koppel I/P - połączenie pierwszego manuału do pedału
5. Pedal koppel II/P - połączenie drugiego manuału do pedłu

Urządzenia dodatkowe:

1. Einführ selbst - automatyczne włączenie głośniejszego głosu pedałowego po przejściu z drugiego manułału na pierwszy
2. Einführ koppeln - przeniesienie II/I o oktawę wyżej
3. Windprobe - test powietrza
4. Kalkanten vuf. - dzwonek kalikancki
5. Tremolo - wibracje dźwięku

Jak wynika z obliczeń w organach jest ok. 1000 piszczałek, gdzie największa ma ok. 3 m długości, a najmniejsza zaledwie 10 cm, które są sterowane z kontuaru systemem pneumatycznym.

Jest w instrumencie duży miech (zbiornik z powietrzem) napełniany wentylatorem elektrycznym. Jest też możliwość napełniania miecha mechaniczną pompą ręczną, ale pompowanie wymaga sporej krzepy fizycznej pomocnika organisty.

Zespół instrumentalno - wokalny naszego kościoła. Od lewej: Klaudia Mizera, Renata Pietrucha, Jakub Mizera, Julia Kosytorz.

Zdjęcie wykonane podczas uroczystości Pierwszej Komunii Św. 20 maja 2012 roku. Foto: SEGETH-NET

Zdjęcia instrumentu