ZBOROWSKIE

Artykuł Jurka Kosytorza - Geneza Nazwy

Opublikowano: środa, 18 stycznia 2012 12:24

Borowske, Sorowski (1936 - 1945 Ostenwalde)

Wyraz "Zborowskie" wywodzony jest powszechnie od nazwiska hrabiego, niegdysiejszego właściciela wsi. Miło jest mieć szlachetnego pochodzenia nazwę, lecz najprawdopodobniej ów Hrabia Zborowski nigdy nie istniał i pojawił się wyłącznie w czyjejś wyobraźni tylko jako wygodne i proste skojarzenie. W dokumentach nazwę miejscowości znajdujemy w "Urbarzu Lublinieckim" pod rokiem 1640, gdzie jest zapisana jako "Borowsske". Najbliższe prawdy będzie odwołanie się do wyrazu "bór". Od początku XVIII zaczyna się utrwalać nazwa Zborowskie jako odpowiedź na pytanie "skąd jesteś"? Może mówiono nawet "z Borowskiego". Połączenie dwu wyrazów " z Borowskie" zlało się w jedną całość i stąd nazwa Zborowskie. Na podstawie urbarza można wywnioskować, że w tym czasie mieszkało tam ok. 210 osób. W połączeniu z odrębną wtedy Bogdalą, gdzie ich było około 50, stanowiło miejscowość której korzenie mogą sięgać szesnastego a może piętnastego wieku. Główny zrąb wsi stanowiły dwie największe jej części - Dolna Wieś i Górna Wieś (nazwa pochodzi z XIX w.). Pamiątką po tym są dzisiejsze ulice Dolna i Górna. Z urbarza dowiadujemy się, że już wtedy część jej mieszkańców zajmowała się hodowlą ryb, od czego płacili podatek. Do najwcześniej wspomnianych części wsi należy Cisie (Czyss) oraz pod datą 1722 - Niedźwiedź (NiedzwieczBorowske). W 1874 r. do Zborowskiego została przyłączona Bogdala. Wraz z nią miało 18 przysiółków i należało do najbardziej rozległych wsi w powiecie lublinieckim. Zborowskie należało w przeszłości do właścicieli Lublińca. Była wśród nich rodzina Cellarych, nastepnie pochodząca z Alzacji rodzina de Garnier, rodzina Ziemieckich, Grotowskich, Renard, von Kościelskich. W 1889 r. jest nim książę Alfred Radolin z Jarocina. Zaś po roku 1910 hrabia Zygmunt Chłapowski. W 1850 r. w Zborowskiem oddano do użytku szkołę, w 1876 rozpoczyna działalność posterunek żandarmerii i stacja celna. W roku 1882 wieś otrzymała agencję pocztową, w 1890 połączenie telefoniczne z Sierakowem i dalej z resztą świata, w 1905 r. założono bibliotekę. W 1923 r. powstaje kościół, a w 1926 wybudowano bitą drogę do Ciasnej. Rok później w styczniu, miało miejsce największe wydarzenie dla ludzi tamtego pokolenia - doprowadzenie linii elektrycznej i jednoczesne pojawienie się pierwszych aparatów radiowych. Zborowskie znane jest przede wszystkim jako miejsce produkcji glinianych fajek. Fajki takie były w tym czasie bardzo popularne w całej Europie. Właściciel miejscowych złóż oraz dobrani wspólnicy założyli tutaj w 1753 r. fabrykę. Uzyskali oni nawet królewski przywilej gwarantujący ochronę przed konkurencją. Technologia produkcji fajek opierała się na holenderskiej. W tym celu też sprowadzono holenderskich mistrzów, którzy nauczyli miejscową ludność metod produkcji. Oprócz fajek wytwórnia zajmowała się też produkcją fajansowych naczyń. Jednak ta działalność została w 1767 r. przeniesiona do Glinicy. Jakość fajek ze Zborowskiego była tak wysoka, że rozprowadzano je na cały znany ówczesny świat. Nie wiadomo dokładnie kiedy wytwórnia zaprzestała swojej działalności. W 1838 r. fajki jeszcze produkowano, w 1861 r. fabryka była już nieczynna. Z tamtych czasów pozostał prawdopodobnie jedyny w Europie budynek po dawnej wytwórni oraz nazwa tej części wsi a obecnie ulica fabryczna.

Opracował Jerzy Kosytorz